“Veel te Amerikaans dat Scaling Up!”. Gevolgd door: “Dat gaat nooit bij ons werken!”. Soms horen we dit van een ondernemer. Goede feedback. Maar klopt het wel?
Scaling Up is een Amerikaanse methodiek. Growth Guy Verne Harnish onderzocht decennia lang wat succesvolle bedrijven anders deden. Dat resulteerde in de Scaling Up-methodiek en het boek “Scaling Up: De Groeiformule”. (geen affiliate link). De Amerikaanse ondertitel “Why few companies make it… and the rest don’t” zegt genoeg. Groei, succes, competitie: het lijkt plotseling een doel geworden. Maar werkt Scaling Up daarom wel in Nederland?
Scaling Up werkt ook in Nederland. Het eenvoudigste antwoord is: we kennen in Nederland bijna 1.200 bedrijven die hun bedrijf stelselmatig verbeteren met Scaling Up. Met als resultaat groei. Dus het werkt. Dat zien we inmiddels ook in andere Europese landen: Zweden, Duitsland, Spanje en Portugal. Maar waarom werkt Scaling Up ook in Europa?
Scaling Up is een besturingssysteem voor groei. Scaling Up helpt bij het keuzes maken op de gebieden mensen, strategie, uitvoering en cash. Daarmee raakt het alle facetten van een bedrijf. Het helpt ook met discipline: scherpe prioriteiten, goede kengetallen en een overlegritme. Daarmee creëert een bedrijf beweging. Als besturingssysteem is Scaling Up puur een proces. Het maakt niet uit wat je er in stopt… het komt er altijd beter uit. Als je er Amerikaanse supergoals in stopt, dan krijg je er Amerikaanse groei uit. Als je er Europese groei- en bloeidoelen in stopt, dan is dat wat je er uit krijgt. Maar dan beter. Wat is het verschil tussen de Amerikaanse en de Europese manier van ondernemen?
Anglo-Amerikaans vs. Europees. Een bedrijf staat nooit geïsoleerd op zichzelf. Elk bedrijf is onderdeel van een groter onderdeel, de maatschappij. De Europese maatschappij is anders dan de Amerikaanse maatschappij. In de literatuur heet dat Anglo-Amerikaans vs. Rijnlands. We schreven er eerder over in Rijnlands Ondernemen. We noemen Rijnlands ondernemen hier Europees ondernemen. Er zijn veel verschillen en overeenkomsten tussen Anglo-Amerikaans en Europees ondernemen. Laten we eens kijken naar een paar verschillen tussen Europees en Anglo-Amerikaans:
- het collectieve belang voorop stellen of het individuele belang (zowel binnen het bedrijf als buiten het bedrijf)
- lange termijn of korte termijn
- klanten optimaal bedienen of aandeelhouders optimaal bedienen
- voor medewerkers goed zorgen of ze zien als productie-eenheden met een afbreukrisico
Je zou klanten als een verliespost kunnen zien. Vanuit Europees perspectief ondenkbaar. Maar niet voor de Anglo-Amerikanen. Waar Anglo-Amerikaans ondernemen uitvergroot toe leidt blijkt als je naar ziektekostenverzekeraars kijkt. De klant wil zo weinig mogelijk betalen voor de zorgverzekering, maar wel een zo goed mogelijke zorg. De aandeelhouders willen natuurlijk zo weinig mogelijk uitkeren. Een belangrijk kengetal voor succes van een verzekeraar is de MLR: de Medical Loss Ratio. Zo kun je er inderdaad naar kijken. Verleende zorg (de primaire reden van bestaan voor de verzekeraar) als verliespost zien. Dat is niet wat we in Europa willen. Dus hoe zetten we Scaling Up dan hier in Europa in?
Scaling Up binnen een Europese context. Scaling Up blijft de methodiek zoals het is. Met de onvertaalbare maar onbetaalbare BHAG (Big Hairy Audacious Goal). Met het jaar-, kwartaal-, maand-, week en dagritme. Met Kept Promise Indicators voor elk proces en elke medewerker. Niet om Anglo-Amerikaans af te rekenen, maar om als er als bedrijf van te leren. Hoe kunt je dan Scaling Up op z’n Europees inzetten? Denk daarbij aan de volgende aspecten:
- het strategieproces is anders. In plaats van binnen naar buiten kies je voor een strategie van buiten naar binnen. In plaats van ‘hoe winnen we?” is de vraag nu “met welke impact willen we bijdragen?”. Een mogelijke maatschappelijke verandering kun je beleggen in een transformatieve BHAG.
- cultuur is zo mogelijk nog belangrijker. De cultuur is altijd belangrijk om mensen te betrekken en een stevige basis voor samenwerking te leggen. Kernwaarden zijn de bouwstenen van cultuur. In betekenisvol ondernemen kom je andere kernwaarden tegen dan in het conventionele Scaling Up. Denk aan mogelijke kernwaarden als vakmanschap, vertrouwen en verbinding in plaats van resultaatgerichtheid, succes en win/win.
- de economische motor kan anders zijn. Een andere keuze leidt tot andere uitkomsten. Lees ook eens Resultaten, Uitkomsten en Impact en bedenk wat een andere economische motor voor je bedrijf kan betekenen.
- de doelgroepen en kernklanten kunnen anders zijn. De variëteit aan doelgroepen kan groter zijn. Naast klanten en partners kunnen we ook belanghebbenden als doelgroep definiëren. Dat gebeurt bijvoorbeeld als je bedrijf met subsidies werkt.
- KPI’s (kengetallen) zijn anders. Hiervoor geldt hetzelfde als je al las bij de economische motor. Met de aanvulling dat je alleen meet wat je belangrijk vindt. In Europa kunnen we medewerkerstevredenheid bijvoorbeeld belangrijker vinden en maken dan in de VS.
- effect van prioriteiten bespreken. Scherpe prioriteiten blijven belangrijk, maar moeten bekeken worden vanuit meer perspectieven. Wat betekent dit op korte termijn én op lange termijn? Wat betekent dit voor klanten? Wat betekent dit eventueel voor andere doelgroepen dan klanten, medewerkers en aandeelhouders? Een kwartaalprioriteit is nooit geïsoleerd van haar omgeving.
- de ondernemersdilemma’s zijn anders. Als ondernemer maak je in Europa andere keuzes. Soms is dat gestuurd door wetgeving. Denk bijvoorbeeld aan ontslagbescherming (typisch Europees), waardoor je mogelijk minder snel nieuwe medewerkers aanneemt. Soms zijn dat ook ethische dilemma’s. Wat we in Europa acceptabel vinden is mogelijk in de VS onacceptabel. En omgekeerd.
Scaling Up werkt in Europa. Scaling Up als methodiek blijft hetzelfde. Het verschil is wat je er in stopt aan doelen en daarmee wat je eruit krijgt. Stop er vooral betekenisvolle doelen in. Met Scaling Up behaal je daarna betekenisvolle resultaten en groei.
Maar groei is toch niet het doel? Dat is een mooie filosofische vraag. De Europese insteek is: groei kan niet zonder bloei. Maar bloei kan ook niet zonder groei. Groeien kost veel energie en bloeien genereert energie. Dat is het Europese evenwicht. We schreven er eerder over in De kunst van het bloeien. Elk bedrijf bepaalt zelf hoeveel het wil groeien en bloeien. Scaling Up helpt elk bedrijf om die doelen te realiseren.
Scaling Up is net zo Nederlands of Europees als je het zelf maakt. Of was het Amerikaanse een argument om nu niet het potentieel van je bedrijf verder te ontwikkelen?
