Betekenisvol ondernemen vs commercieel ondernemen

Betekenisvol ondernemen is het nieuwe ondernemen. Wat maakt betekenisvol ondernemen anders dan commercieel ondernemen? Welke rol speelt de scaling up-methodiek hierbij?

Decennia lang stond commercieel ondernemen centraal. En terecht. Na de Tweede Wereldoorlog was commercieel succes broodnodig. Bedrijven die werken voor klanten, medewerkers en aandeelhouders, waarbij economische winst voorop stond. Deze traditionele kapitalistische vorm heeft veel eclatante succesverhalen opgeleverd. Het heeft de waarde van succesdenken aangetoond, maar er was een keerzijde. Een commercieel bedrijf heeft te eenzijdig perspectief. Gericht op klanten, medewerkers en aandeelhouders. Met vaak een focus op aandeelhouders en gericht op korte termijn, waardoor commerciële bedrijven vaker een enorme blinde vlek hebben. Het is tijd voor een nieuw ondernemen.

De aandeelhouder stond voorop, niet de klant. Ondanks programma’s als ‘klant centraal’ ging het eigenlijk om de aandeelhouder. Schaalbare organisaties, processen en modellen om de economische groei te versnellen. Efficiënt management was belangrijker dan effectief leiderschap. Individuele prestaties boven collectieve ambitie. Commerciële resultaten boven betekenisvolle groei. Groei boven bloei.

Het is tijd voor betekenisvol ondernemen: het nieuwe ondernemen. Met betekenisvol ondernemen maak je een doel met algemene betekenis belangrijk of in ieder geval mede-belangrijk. Als ondernemer wil je bijdragen aan een duurzame samenleving of je lost een sociaal en maatschappelijk probleem op. Met duidelijke waardecreatie voor meer belanghebbenden dan alleen klanten, medewerkers en aandeelhouders. Betekenisvol ondernemen betrekt meer perspectieven dan commercieel ondernemen. Welke perspectieven zijn anders?

Het verschil tussen succesvol en betekenisvol ondernemen zit in drie nieuwe perspectieven:

• het waardeperspectief. Waardecreatie speelt een cruciale rol en geeft elk bedrijf bestaansrecht. Bij succesvol ondernemen creëer je waarde voor een doelgroep (je klanten) en daarvoor krijg je betaald. Waardecreatie en winst maken lopen parallel. Als de waardecreatie niet meer aansluit bij je doelgroep, dan zie dat onmiddellijk in je winst terug. Dat is anders bij betekenisvol ondernemen. Allereerst is waardecreatie veel diffuser. Je streeft namelijk een positief effect in de toekomst na. Je effect op een betere wereld zie je pas over een tijdje. Door de tijdsduur kunnen meer factoren een rol spelen bij betekenisvol succes. Je kunt waarde creëren voor een doelgroep, terwijl je dat doet door subsidies. Waardecreatie en winst lopen niet meer parallel en winst ijlt vrij lang na op waarde. De terugkoppeling of je het goed doet (waardecreatie) is veel onduidelijker. Dit is één van de lastigste noten om te kraken voor betekenisvolle ondernemingen.
• het doelgroepperspectief. Voor wie doe je het? Bij commercieel ondernemen is dat gemakkelijk: klanten, medewerkers en aandeelhouders. Of aandeelhouders, klanten en medewerkers… Voor betekenisvol ondernemen is de doelgroep veel ruimer. De maatschappij, een betere wereld, … Er zijn vaak veel meer partijen betrokken of belanghebbend bij een betekenisvol bedrijf. Gemeenten, instanties, overheid, NGO’s, … Misschien zelfs volgende generaties. Je kunt het doelgroepperspectief nog breder trekken. Voor welke doelgroepen doen we goed? En welke doelgroepen benadelen we mogelijk?
• het tijdsperspectief. Commercieel ondernemen heeft een kort tijdsperspectief. Commerciële bedrijven kijken vaak per jaar naar hun resultaten en vaak maar een jaar of drie vooruit. Als het meezit. Beursgenoteerde bedrijven maken het kwartaal belangrijk. Voor betekenisvol ondernemen is dat anders. Zij kijken langer vooruit.

Naast deze drie grote verschillen zijn er veel meer overeenkomsten. Ondernemen is ondernemen. Je kunt de wereld veroveren en je kunt failliet gaan. Je hebt mensen nodig en het helpt als die mensen verschil kunnen maken. Cash is King… altijd! Ook de omgevingsdynamiek is gelijk: er is concurrentie en verandering is de enige constante. Commercieel ondernemen en betekenisvol ondernemen zijn niet twee heel verschillende dingen. Betekenisvol ondernemen is een evolutie van commercieel ondernemen.

Betekenisvol ondernemen is het nieuwe ondernemen.